Wordt gedoogbeleid gelegaliseerd?

Klanten van prostituees, die slachtoffer zijn van mensenhandel, worden niet strafbaar. Dat besloot de Senaatscommissie Justitie woensdag, uitgerekend op de dag dat de Britse regering aankondigde dat dit in het Verenigd Koninkrijk wel zo zal zijn. De Senaatscommissie stelde bovendien voor onbepaalde tijd een wetsvoorstel uit om de Villa Tinto, het gedoogde Antwerpse megabordeel in het Schipperskwartier, te legaliseren. De Senaatscommissie wil wachten op de resultaten van het mensenhandelsbeleid van justitieminister Jo Vandeurzen.

De groene senatrices Isabelle Durant en Freya Piryns wilden klanten van prostituees, die slachtoffer zijn van mensenhandelaars, strafbaar maken. Ze zouden tot 1 jaar cel en 5.500 euro boete moeten krijgen.
De senatrices volgden hiermee de visie van de Gentse criminoloog, professor Gert Vermeulen, die een onderzoek deed naar het Belgische prostitutiebeleid. Piryns en Durant wilden niet de prostitutie op zich aanpakken, maar wel vormen van seksuele slavernij en geweld in deze sector. Door de klanten van slachtoffers van mensenhandel te bestraffen en andere klanten niet, wilden de indiensters de bona fide ondernemers in de prostitutiesector scheiden van de criminele mensenhandelaars. Zo zou de politie op het laatste segment meer vat krijgen.

Freya Piryns
De meeste Senaatsfracties waren tegen het voorstel van de Groenen. Ook minister van justitie Jo Vandeurzen (CD&V) sprak zich woensdag tegen dit voorstel uit. "Het is onmogelijk voor een klant om te weten of de prostituee die hij bezoekt slachtoffer is van mensenhandel of niet. De prostituees willen dat meestal verbergen en maquilleren zich zo dat je eventuele sporen van geweld niet meer kan zien."
"Bovendien: als de politie een netwerk van mensenhandelaars oprolt, kan ze niet zomaar alle klanten van de uitgebuite slachtoffers vervolgen. Meestal zijn er geen klantenlijsten of hebben de klanten een valse of onvolledige naam opgegeven. En als je dan toch klanten vindt, dan moet je nog bewijzen dat zij wisten dat de prostituees slachtoffer van mensenhandelaars waren en het niet uit vrije wil deden. Onderzoek in Zweden wees uit dat het bestraffen van klanten ertoe leidt dat de prostitutie ondergronds gaat", zo stelde de minister.
In Zweden werden àlle klanten strafbaar in 1999. Daardoor daalde het aantal straatprostituees tot een tiende, maar men weet niet of er hierdoor ook echt minder prostituees zijn. De sector wordt nu georganiseerd via het internet, de restaurants, de discotheken of de taxichauffeurs. Gevaarlijke toestandjes zijn nu moeilijker te controleren door de politie. Er zijn ook maar weinig rechtszaken tegen klanten, nog geen honderd per jaar, omdat het misdrijf zeer moeilijk te bewijzen is. En in Zweden is het nog makkelijk in vergelijking met wat Piryns en Durant voorstellen, omdat daar gewoon àlle klanten strafbaar zijn en niet een beperkte groep. De Zweedse wet trekt bovendien gevaarlijke klanten aan en ze maakt chantage van andere, eerlijkere klanten mogelijk.
Op basis van deze ervaringen en commentaren, "schorste" Durant haar voorstel. Die schorsing is een juridische nieuwigheid: Durant trekt haar voorstel niet in, maar het is wel voor onbepaalde tijd afgevoerd. Durant gaf toe omdat de meeste andere fracties tegen het groene voorstel waren en ook omdat Vandeurzen nog maar pas een nieuwe circulaire heeft gemaakt om het beleid tegen de mensenhandel beter aan te pakken. De Senaat wil eerst wachten op de resultaten daarvan.

Bordeelverbod
Om dezelfde reden werd een voorstel afgevoerd om de Villa Tinto, het gedoogde Antwerpse megabordeel in het Schipperskwartier, te legaliseren. Dat voorstel kwam niet van een Antwerps politicus, maar wel van senator Philippe Monfils (MR). Hij wil dat bordeeluitbaters en mensen die een pand verhuren waarin meerderjarige prostituees werken, niet meer strafbaar zijn. Ook het aanwerven van meerderjarige prostituees moet voor hem uit de strafwet, net als het publiciteitsverbod voor prostitutie. Voor zover het meerderjarigen betreft.

Philippe Monfils
Monfils hekelde de hypocrisie van de wet op de mensenhandel. "Enerzijds is de bordeeluitbater strafbaar, maar anderzijds wordt de Antwerpse Villa Tinto gedoogd en innen talloze gemeenten belastingen door de verhuring van ramen voor prostituees".
Monfils meent dat prostituees een echt arbeidscontract moeten krijgen en dat kan niet zolang de hele sector in een schemerzone zit, waar aanwerving van hoeren en verhuring van panden strafbaar is, maar toch wordt gedoogd. "Als de hoeren een contract hebben, kan de arbeidsinspectie ze ook controleren en zo de uitwassen wegwerken", stelde Monfils.
De senator constateerde eveneens dat reclame voor prostitutie strafbaar is, terwijl sommige populaire kranten krioelen van de advertentietjes voor geile Sonja's en Betty's, die het tegen betaling doen. Volgens Monfils treedt het gerecht hiertegen niet op (Zeker in Brussel-Nederlands is dat onjuist: er vielen al meerdere arresten van het Hof van Beroep tegen enkele Vlaamse populaire media, nvdr). Monfils wil die hypocrisie weg.

De Senaatscommissie Justitie besprak zijn voorstel woensdag, maar stelde het eveneens uit voor onbepaalde tijd. Hugo Vandenberghe (CD&V) formuleerde de bezwaren. "De Senaat wil volgend jaar een grote studiedag over het beleid tegen de mensenhandel organiseren. Enerzijds moet dit beleid gekaderd worden in de globale aanpak van de georganiseerde misdaad omdat we nu door al die fragmentaire wetten het overzicht op het geheel verliezen, anderzijds moet het debat over het statuut van de prostituees losgekoppeld worden van dat van de georganiseerde misdaad".
En Sabine De Bethune (CD&V) voegde er aan toe dat haar partij zeker niet voor een opheffing van het bordeelverbod is. "Alle leiders van ontwikkelingslanden die ik ontmoette, vroegen mij om vooral de prostitutie niet wettelijk te regelen, want dat zou de seksslavernij institutionaliseren".