Einde van de democratie...

Bij De Morgen worden zesentwintig banen geschrapt. Een kwart van de zevenennegentig mensen die er werken. Zestien van de vierentachtig journalisten en redacteurs moeten de krant verlaten, één op vijf. Dit is meer dan een bedrijfseconomisch en sociaal gegeven. Dit is een aanslag op de democratie. Bij de redacties van Het Nieuwsblad en De Standaard vallen vijftien ontslagen, weliswaar op een bestand van tweehonderd vijfentachtig journalisten. Bij de Corelio-groep kregen echter ook nog eens tientallen persfotografen te horen dat men hen niet meer nodig heeft. De journalisten zouden voortaan zelf de nodige foto’s (moeten) trekken. Bij De Morgen wordt ook het mes gezet in het budget voor de zelfstandige medewerkers, het statuut waarin bijvoorbeeld Tom Cochez werkt die voor De Morgen het VB en haar extreemrechtse familie volgt.

De verschraling van het persaanbod is al langer bezig, maar wordt nu wel heel drastisch doorgezet. Bij de Corelio-kranten zien we in De Standaard en Het Nieuwsblad alsmaar meer dezelfde artikels opduiken. In de ene krant een afgeslankte versie van wat in de andere krant verschijnt. Anders dan bij de integratie van de redacties van het VRT-televisienieuws en -radionieuws zien we bij de integratie van De Standaard en Het Nieuwsblad geen meerwaarde. Bij de VRT hebben we de indruk dat er sneller en beter nieuws wordt gebracht na de integratie van de televisie- en radioredactie, een gevoel dat we niet hebben bij het doornemen van de kranten van algemeen hoofdredacteur Peter Vandermeersch. Maar bij de VRT willen ze ook nog volk afdanken, minstens niet vervangen. Welke impact dit op de nieuwsredactie zou hebben, is nog niet bekend. ACOD-vakbondssecretaris Luc Van den Hoeck wil geen enkele besparing ten koste van het personeel, en gelijk heeft ie.

Bij De Morgen moest de krant spijts stijgende krantenverkoopcijfers haar winst toch vooral halen uit de koppelverkoop met boeken, dvd’s, cd’s, stripalbums en wat nog allemaal niet. En volgens hoofdredacteur Klaus Van Isacker is daar de klad in gekomen. Een mens kan inderdaad niet blijven die goedkopere boeken en andere extra’s aankopen, en die extra’s zijn toch niet de kernopdracht van een krant. Met de economische crisis, in de eerste plaats veroorzaakt door een paar banken die verder wilden springen dan hun stok lang is, kondigt zich een daling van de inkomsten uit advertenties aan. Et voilà, het personeel is weer eens de klos. Personeel dat zeker bij De Morgen nog maar nauwelijks de redactielokalen mocht verlaten. Het zijn meer desktop-journalisten geworden, mensen die van achter hun bureau de krant moeten vullen. Het is ooit anders geweest. Sommige redactiechefs gaven hun journalisten bij De Morgen de uitdrukkelijke opdracht om te blijven plakken na persconferenties. Het was dán dat het nieuws te rapen viel.
Nog een kwalijke evolutie, nog erger dan het voorgaande, is dat meer en meer journalisten over alles en nog wat moeten schrijven. Mensen die dus geen grondige kennis hebben over dit en dat onderwerp, zouden een meerwaarde moeten bieden op de informatie die een heel leger aan informatie- en communicatiespecialisten in het politiek, economisch, cultureel… bedrijf voorkauwen? Gelukkig heeft iemand als Georges Timmerman zijn contacten bij en kennis over de staatsveiligheid en andere geheime diensten, controlediensten voor politie en andere instanties waar al eens naast de pot gepist wordt. Maar dat kan je niet verwachten en zal je ook niet krijgen van de all round-journalisten. De Morgen-hoofdredacteur Klaus Van Isacker (ex-VTM) kondigt aan dat er nog meer all round-journalistiek zal moeten gebeuren. Dat dit niet ten kostte van de kwaliteit zou gaan, zoals Van Isacker in Terzake woensdagavond beweerde, is iets wat niemand gelooft.

Wij vrezen dat met het snoeien in het journalistenbestand en evolueren naar all round-journalistiek, de berichtgeving alsmaar oppervlakkiger wordt en het aantal verschillende invalshoeken op eenzelfde onderwerp alsmaar schaarser wordt. En, zoals Goedele Liekens donderdag zei bij Phara, een aantal zaken bij gebrek aan tijd om eraan te werken al helemaal niet meer aan bod gaan komen. Vermits de media een essentiële pijler zijn voor de democratie, en de burger alle belang heeft bij kritische journalistiek, is er dus meer aan de hand dan het zoveelste sociaal-economisch drama. Maandag is een onderhoud gepland met Vlaams minister-president, en mediaminister sinds Geert Bourgeois er de brui aan gaf, Kris Peeters (zie: http://www.agjpb.be/vvj/nieuws.php?nieuwsid=587). Wedden dat die het allemaal veel moeilijker vindt, minder snel over de brug komt, dan als de banken om steun komen aankloppen? Vlaanderen heeft nood aan een pluralistische en kritische pers, en daar mag best in geïnvesteerd worden vanuit de Vlaamse overheid.

Maandag komen ook de Vlaamse Vereniging van Journalisten en de vakbonden bijeen om zich te beraden over acties. Zij vragen dat minister-president Kris Peeters niet alleen naar de krantendirecties zou luisteren, maar ook de VVJ en de vakbonden zou horen (zie:http://www.agjpb.be/vvj/nieuws.php?nieuwsid=588).